Skip to main content

Mijn vader kwam jaren geleden met een interessant verhaal, en ik vroeg me af of dit inderdaad zou kloppen. Het gaat terug in de tijd dat PSTN oftewel analoog de enige manier van bellen was. VOIP en glasvezel bestonden nog lang niet, en volgens mij zou het wel iets van de jaren 70 of begin jaren '80 zijn. We hadden nog een driecjferig abonneenummer.

De hoorn van onze telefoon lag per ongeluk enkele dagen niet op de haak. Waarna de PTT destijds ingreep door even naar ons te bellen met het verzoek om de hoorn op de haak te leggen. Nu vroeg ik mij af: Heeft de PTT vroeger de mogelijkheid gehad om te bellen als de lijn bezet was?

Ik zit dus na te denken, en vroeger werden er naar de huizen (altijd?) vier aders aangesloten, waarvan er twee gebruikt worden voor een telefoonverbinding. Die andere twee zouden dan vrij zijn, en die kon de PTT dus gebruiken door naar ons te bellen nadat ze het vermoeden hadden dat de centrale langdurig een signaal open heeft staan naar ons huis.

Dit zou dus enkel kunnen als een huis met vier aders op de wijkcentrale/wijkkast is aangesloten, wat tegenwoordig niet meer zo is, of enkel voor pairbonding of ISDN wat ook ter ziele gaat/is.

Nu ben ik benieuwd of iemand van de KPN of iemand die er gewerkt heeft dit kan bevestigen. Ik ben gewoon razend nieuwsgierig.

Het lijkt me sterk dat de PTT via het tweede aderpaar kon bellen. Dat was destijds een reservepaar dat voor zover ik weet standaard niet werd aangesloten. Alleen bij problemen met het originele aderpaar kon het tweede gebruikt worden in plaats van het eerste. 


Het 2e aderpaar werd toentertijd ook gebruikt voor een 2e telefoonlijn.

Misschien dat @NHendriks hier iets over weet te vertellen.

 


Ik denk dat er gewoon een belsignaal via het normale aderpaar werd gestuurd, voor de telefoons van toen maakte het volgens mij niet uit of de hoorn er dan wel of niet op lag.


Het 2e aderpaar werd toentertijd ook gebruikt voor een 2e telefoonlijn.

Misschien dat @NHendriks hier iets over weet te vertellen.

 

Klopt, maar dat was niet standaard: uitzonderingen bevestigen de regel. En als TS's vader zo'n 2de lijn had gehad, had TS dat vast wel geweten. 


Het 2e aderpaar werd toentertijd ook gebruikt voor een 2e telefoonlijn.

Misschien dat @NHendriks hier iets over weet te vertellen.

 

Klopt, hier waren verschillende mogelijkheden in. Voor het standaard aansluitplan 1968 (STAP68) werd het gehele netwerk vrijwel standaard 200% uitgevoerd oftewel er werd vrijwel altijd een tweede aderpaar ingelast. Later kon dit op verzoek ook gerealiseerd worden maar standaard was deze dan nog niet aangesloten tenzij daar voor betaald werd. Of de PTT mogelijkheden had om te bellen als een hoorn er niet op ligt is mij niet bekend.


Op een dergelijk toestel gebeld worden wanneer de hoorn niet op de haak ligt is onmogelijk, de bel is in die situatie namelijk losgekoppeld.

Destijds werd een nummer gekozen middels een pulskiezer (draaischijf), zou de bel op dat moment (hoorn van de haak) aangesloten zijn dan zou tijdens het kiezen van het nummer middels die mooie draaischijf de bel mee rinkelen.


In de zestiger jaren liep ik stage bij een telefoondistrict van de PTT. 
Er waren toen alleen analoge telefooncentrales. 
Als ergens de hoorn niet goed op de haak lag, hield die lijn apparatuur in de centrale bezet, waardoor de verkeerscapaciteit onnodig afnam. 
Dit werd dan gesignaleerd waarna een centralist€ kon opschakelen op die lijn (op het in gebruik zijnde aderpaar). 
Hij/zij kon dan even vragen of men wilde ophangen.

Kwam er geen reactie dan werd er een doordringende “brultoon” op de lijn gezet die meestal het gewenste effect had: de hoorn werd dan goed opgelegd. 
Het verhaal klopt dus. 


@JRe  Het werd dus met een ander soort signaal gedaan.

Wat @Dicksooo zegt klopt i.d.d., wel was het zo dat als je 2 toestellen aansloot en niet de draadjes omzette in het toestel dat je wel een belsignaal kon krijgen, als je op het ene toestel de hoorn opnam en de draaischijf gebruikte dan rinkelde de ander lekker mee met de pulsen.


@JRe  Het werd dus met een ander soort signaal gedaan.

Wat @Dicksooo zegt klopt i.d.d., wel was het zo dat als je 2 toestellen aansloot en niet de draadjes omzette in het toestel dat je wel een belsignaal kon krijgen, als je op het ene toestel de hoorn opnam en de draaischijf gebruikte dan rinkelde de ander lekker mee met de pulsen.

Haha, ja herinner ik mij nog. En dat is dan uit de jaren 80 als je met zo'n draaischijf telefoon belde


Niet geheel ontopic maar wel super grappig, deze knul heeft een oude telefooncentrale in zijn museum van obsolete things geplaatst 

en https://www.youtube.com/c/LOOKMUMNOCOMPUTER/search?query=telephone


@JRe  Het werd dus met een ander soort signaal gedaan.

Wat @Dicksooo zegt klopt i.d.d., wel was het zo dat als je 2 toestellen aansloot en niet de draadjes omzette in het toestel dat je wel een belsignaal kon krijgen, als je op het ene toestel de hoorn opnam en de draaischijf gebruikte dan rinkelde de ander lekker mee met de pulsen.

Haha, ja herinner ik mij nog. En dat is dan uit de jaren 80 als je met zo'n draaischijf telefoon belde

Die toestellen met zo'n draaischijf kon je dan huren. Mijn opa en oma hadden nog heel lang zo'n toestel. Zij hadden een schoonmaakster en die maakte dat toestel weleens schoon en belde van wel eens per abuis 112. 


Die toestellen met zo'n draaischijf kon je dan huren. Mijn opa en oma hadden nog heel lang zo'n toestel. Zij hadden een schoonmaakster en die maakte dat toestel weleens schoon en belde van wel eens per abuis 112. 

Sterker nog, die moest je huren (zat in de abonnementsprijs verwerkt), eigen apparatuur was in die tijd niet toegestaan.

Wat weetjes:

De eerste Nederlandse automatische centrale werd in 1925 in Haarlem in gebruik genomen, de laatste in 1962 in het Groningse dorp Warffum, centralisten waren toen niet meer nodig.

Het algemene alarmnummer werd in Nederland ingevoerd in 1990, het was toen 0611, later in 1997 werd dat gewijzigd naar 112.

Tot aan begin 80’er jaren kon je lokaal onbeperkte tijd bellen tegen 1 tik aan kosten, later werd dit gewijzigd als reactie op de vele openstaande lijnen tussen computers.

Ik kan mij nog uit mijn kindertijd herinneren dat de lokale Amsterdamse nummers uit slechts 5 cijfers bestonden (Politie 5X8), later begin 60’er jaren werd dat opgeschaald naar 6 cijfers (Politie 6X2).

In 1995 hadden we operatie Decibel, alle Nederlandse nummers inclusief netnummer gingen toen naar 10 cijfers onder het motto, wie tot 10 kan tellen kan de hele wereld bellen (inmiddels is dit ook niet meer zo).

 


Ow ja dat we naar 10 cijfers gingen weet ik nog wel, krijg ons vaste telefoonnummer ineens een extra cijfers.